27.03.2025

САРҲАДИ ТОҶИКИСТОНУ ҚИРҒИЗИСТОН: МАСОИЛИ ҲАМКОРӢ

  • (admin) Fira Fira
  • 356


Муносибатҳои байнидавлатӣ миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Қирғизистон дар тӯли солҳои истиқлолият марҳилаҳои гуногунро паси сар намуда, ҳамкорӣ дар соҳаҳои гуногун, аз ҷумла сиёсӣ, иқтисодӣ, фарҳангӣ ва иҷтимоӣ, мавриди таваҷҷуҳи роҳбарияти ҳарду давлат қарор дорад. Яке аз масъалаҳои калидии равобити дуҷониба муайян ва таъйин намудани хатти сарҳади давлатии байни ду кишвар мебошад.

Сарҳади давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо Ҷумҳурии Қирғизистон, ки зиёда аз 980 км тӯл мекашад, дар баъзе мавридҳо мавриди баҳс ва нофаҳмиҳо қарор гирифтааст. Сабаби асосии ин баҳсҳо ба хусусиятҳои таърихӣ ва ҳуқуқии ташаккули марзҳо бармегардад. Қисмате аз хатти марзӣ ҳанӯз аз давраи Шӯравӣ дуруст муайян ва аломатгузорӣ нашудааст, ки дар натиҷа ба ихтилофҳои сарҳадӣ миёни сокинони маҳаллӣ ва мақомот боис мегардад.

  • Бо вуҷуди ин, ҳукумати ҳарду кишвар барои ҳалли масъалаи сарҳадӣ тавассути музокироти дипломатӣ ва мулоқотҳои сатҳи олӣ талош варзида, чандин маротиба комиссияҳои муштарак барои муайянсозии хатти сарҳадӣ ташкил намудаанд.

Сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷумҳурии Қирғизистон, ки дар фазои дӯстона ва ҳамкории созанда сурат гирифт, қадами муҳиме дар таҳкими муносибатҳои дуҷониба ва ҳалли масъалаҳои марзӣ арзёбӣ мегардад.

Дар доираи ин сафар, мулоқоти сатҳи олӣ бо Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон Садир Жапаров баргузор гардида, ҷонибҳо масъалаҳои муҳими ҳамкории дуҷонибаро баррасӣ намуданд. Дар ҷараёни мулоқот масъалаи аломатгузории марз, таъмини амнияти сарҳадот, густариши ҳамкориҳои тиҷоратӣ ва иқтисодӣ, инчунин ҳамкории фарҳангӣ ва гуманитарӣ мавриди баррасӣ қарор гирифтанд.

Яке аз муҳимтарин дастовардҳои ин сафар имзои созишномаҳои дуҷониба оид ба аломатгузории хатти сарҳадӣ ва механизми ҳамоҳангсозии ҳалли ихтилофҳо мебошад. Ин созишномаҳо дар самти коҳиш додани танишҳои марзӣ, таъмини амният ва суботи минтақавӣ нақши калидӣ мебозанд.

Ҳамчунин, дар доираи сафар масъалаи рушди ҳамкориҳои иқтисодӣ ва тиҷоратӣ мавриди муҳокима қарор гирифта, пешниҳод шуд, ки ҳаҷми мубодилаи мол миёни ду кишвар афзоиш дода шавад. Бо мақсади беҳтар намудани робитаҳои тиҷоратӣ ва сармоягузорӣ, ташкили минтақаҳои тиҷоратии сарҳадӣ ва соддагардонии низоми гумрукӣ дар мадди назар қарор гирифт.

Дар баробари ин, масъалаҳои ҳамкориҳои фарҳангӣ ва илмӣ низ муҳокима шуданд. Бо назардошти умумияти таърихӣ ва фарҳангии ду миллат, аҳамияти густариши ҳамкорӣ дар соҳаи маориф, илм, тандурустӣ ва сайёҳӣ таъкид гардид.
Хулоса, метавон гуфт, ки сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Ҷумҳурии Қирғизистон як қадами муҳим дар самти таҳкими муносибатҳои дуҷониба ва ҳалли масъалаҳои марзӣ буда, натиҷаҳои бадастомада дар мулоқотҳои сатҳи олӣ имкон фароҳам меоранд, ки ҳамкориҳои ду кишвар дар соҳаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоӣ густариш ёбанд ва мушкилоти мавҷуда бо роҳи муколама ва музокирот ҳалли одилона пайдо намоянд.

Муносибатҳои Тоҷикистон ва Қирғизистон дар заминаи манфиатҳои муштарак ва ҳусни ҳамҷаворӣ рушд намуда, татбиқи созишномаҳои марбут ба масъалаҳои марзӣ метавонад омили калидии таъмини сулҳу субот ва ҳамкории устувор дар минтақа гардад.